Τα στερεά ανακτηθέντα καύσιμα (Solid RecoveredFuel – SRF) εμφανίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ως μια εναλλακτική λύση στα συμβατικά καύσιμα και ως ένας τρόπος για την ανάκτηση σημαντικού μέρους των οικιακών και βιομηχανικών αποβλήτων. Πρόκειται για ένα τύπο καυσίμου που παράγεται από τον τεμαχισμό και την αφυδάτωση στερεών αποβλήτων που προέρχονται από κλάσματα βιομηχανικών και αστικών στερεών αποβλήτων (Municipal Solid Waste–MSW). Αποτελείται από ξηρά, μη επικίνδυνα απόβλητα από τα οποία μπορεί να ανακτηθεί ενέργεια με αποτέφρωση σε ειδικές εγκαταστάσεις (όπως είναι οι μονάδες αποτέφρωσης οικιακών απορριμμάτων) ή σε μεγάλες βιομηχανικές μονάδες (π.χ. εργοστάσια τσιμέντου). Σήμερα, υπάρχουν περίπου 100 παραγωγοί SRF στην Ευρώπη, 20 από τους οποίους είναι στη Γαλλία.
Με την πάροδο των χρόνων και τη διαρκή ανάπτυξη των τεχνικών ανάκτησης ενέργειας από απόβλητα, έγινε αναγκαία η δημιουργία ειδικών προδιαγραφών και προτύπων. Στο πλαίσιο του συστήματος προτυποποίησης της ΕΕ, τα στερεά ανακτημένα καύσιμα ορίζονται ως στερεά καύσιμα από μη επικίνδυνα απόβλητα που χρησιμοποιούνται για την ανάκτηση ενέργειας σε μονάδες αποτέφρωσης ή συναποτέφρωσης και ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις ταξινόμησης και προδιαγραφών που καθορίζονται στο πρότυπο EN 15359.
Το SRF, λόγω της προέλευσής του, έχει εγγενή χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν κινδύνους ιδιαίτερα κατά τη μεταφορά και την αποθήκευσή του. Δεδομένου ότι παράγεται κατά κύριο λόγο για χρήση ως καύσιμο, είναι αναφλέξιμο και συνδέεται με τον κίνδυνο πυρκαγιάς. Επιπλέον, δεδομένου ότι η σύνθεσή του περιλαμβάνει στερεά αστικά απορρίμματα, θα μπορούσε να αποτελέσει πηγή βιογενών κινδύνων και κινδύνων υγιεινής.
Ορισμένα σοβαρά ατυχήματα που έχουν συμβεί στο παρελθόν σχετίζονται με το SRF. Τον Αύγουστο του 2003, σημειώθηκε έκρηξη και μεγάλη πυρκαγιά σε ένα σταθμό παραγωγής καυσίμων αποβλήτων (Refuse Derived Fuel–RDF) στην περιφέρεια Mie της Ιαπωνίας. Η πυρκαγιά έγινε σε μια αποθήκη, χωρίς να αναφερθεί η πηγή ανάφλεξης. Στο αρχικό στάδιο της έρευνας, ως αιτία της πυρκαγιάς θεωρήθηκε η αυτανάφλεξη συσσωρευμένου RDF.
Αντίστοιχο περιστατικό ενδεχομένως ήταν η πυρκαγιά που ξέσπασε σε Εγκατάσταση Μηχανικής Επεξεργασίας Αποβλήτων, στον Ασπρόπυργο Αττικής, τον Ιούνιο του 2015 διοχετεύοντας τεράστιες ποσότητες τοξικών εκπομπών στον αέρα και αφήνοντας πίσω μια άμορφη συσσωρευμένη μάζα καμένων αποβλήτων, ιδιαιτέρως απαιτητικών στη διαχείρισή τους.
Τα παραπάνω περιστατικά δείχνουν ότι, πριν από το στάδιο της παραγωγής στερεών ανακτηθέντων καυσίμων υπάρχουν εγγενή επικίνδυνα χαρακτηριστικά τα οποία, εφόσον δεν εφαρμόζονται επαρκή και αποτελεσματικά μέτρα, μπορούν να δημιουργήσουν σοβαρούς κινδύνους για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Το SRF μεταφέρεται δια θαλάσσης και αποθηκεύεται σε μεγάλες ποσότητες και ένα ατύχημα μπορεί να εγείρει σημαντικές απαιτήσεις αστικής ευθύνης, παρά το γεγονός ότι το υλικό δεν ταξινομείται ως επικίνδυνο αγαθό ούτε ως επικίνδυνο απόβλητο.
Στο άρθρο αυτό, αξιολογούνται οι δυνητικά επικίνδυνες ιδιότητές και οι εγγενείς παράγοντες που δημιουργούν κινδύνους σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής των στερεών ανακτηθέντων καυσίμων. Η αξιολόγηση αυτή, βοηθά στον καθορισμό των αναγκαίων μέτρων, όρων και προϋποθέσεων για την ασφαλή διαχείρισή τους, από την παραγωγή και την αρχική αποθήκευση των επί μέρους συστατικών τους έως τη μεταφορά και αποθήκευσή τους, πριν από τη χρήση τους ως καυσίμου.
Για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο γίνετε συνδρομητές και ζητήστε μας κωδικό πρόσβασης.
